صنعت ساختمان یکی از بزرگ ترین بازارهای کامپوزیت های الیاف طبیعی به شمار می آید. استفاده از کامپوزیت های الیاف طبیعی به عنوان جانشین های مناسب چوب و آهن در ساخت و ساز به شدت در حال گسترش است. در ساخت پارتیشن ها، سقف های کاذب، حصارها نرده ها، کف ها و نمای دیوارها به خوبی می توان از این نوع کامپوزیت ها استفاده کرد. در کشورهای آسیایی ساخت کیوسک ها، خانه های پیش ساخته، خوابگاه ها، سایبان ها و پناهگاه ها به کمک این کامپوزیت ها مورد استقبال فراوان واقع شده است.
این کامپوزیت ها در مقایسه با فایبرگلاس و آهن بسیار ارزان تر بوده و بسیار سبک تر است. کامپوزیت های الیاف طبیعی مصرف شده در ساختمان را با انواع فرایندهای شکل دهی می توان به سهولت تولید نمود. این الیاف به راحتی می توانند به صورت پروفیل های پالتروژنی که در ساخت قاب ها به کار می روند شکل داده شوند.
همچنین پانل های تولیدشده به روش تزریق رزین می توانند به عنوان جانشین های مناسبی برای فیبرهای چوبی و صفحات MDF مطرح شوند. به کمک فرایند پرس گرم نیز می توان تخته های بسیار نازک با ضخامت های گوناگون را تهیه نمود که در ساخت روکش های تزئینی کاربرد دارد. سطوح این کامپوزیت ها نیز مشابه چوب بوده و به کمک یک لایه جلادهنده براقی ویژه ای پیدا می کنند. امروزه استفاده از کامپوزیت های الیاف طبیعی به عنوان روکش های تزئینی شکیل در بسیاری از کشورها دنبال می شود.
چرم؟ یک پلیمر؟ درست است! چرم از پوست حیوان، که برخی آن را پوست خام نامیده اند، درست شده است. پوست؟ یک پلیمر؟ درست است! پوست حیوان، که شامل پوست نیز می شود، از یک پلیمر به نام کلاژن درست شده است. ناخن دست شما نیز همین طور است. کلاژن متعلق به یک خانواده از پلیمرها به نام پروتئین ها است. پروتئین ها یکی از پلیمرهای طبیعی هستند که زیاد یافت می شوند. آنها همچنین یک نوع پلی آمید هستند، و در واقع خیلی شبیه به نایلون می باشند. پوست خام به وسیله ی فرایندی به نام دباغی به چرم تبدیل می شود، که در آن کلاژن پوست خام شبکه ای می شود تا پوست قوی تر و ماندگارتر شود و از آن در برابر پوسیدگی و فاسد شدن محافظت شود.
02432464407-9
پلی(استایرن-بوتادی ان-استایرن)، یا SBS ، لاستیک سختی است که برای ساخت لوازمی از قبیل تخت کفشها، ناحیهی عاج تایر، و در سایر جاهایی که دوام و ماندگاری، عامل مهمی است، از آن استفاده میشود. این ماده نوعی از کوپلیمر است که کوپلیمر قطعهای نامیده میشود. زنجیر اصلی آن از سه قطعه تشکیل شده است. قطعهی اول، زنجیری بلندی از پلیاستایرن است؛ قطعهی میانی، زنجیری بلندی از پلیبوتادیان ، و قطعهی پایانی هم بخش بلند دیگری از پلیاستایرن است،
پلیاستایرن، پلاستیکی سخت و چقرمه است که موجب دوام SBS میشود. پلیبوتادیان حالت لاستیکی دارد و این پلیمر به SBS خواص شبهلاستیکی میبخشد. علاوه بر این، زنجیرهای پلیاستایرن معمولاً دور هم جمع میشوند و تشکیل خوشه میدهند. در این صورت ممکن است گروههای استایرن دو سر زنجیری کوپلیمر، در دو خوشه متفاوت قرار بگیرند، و در نتیجه خوشههای مختلف به وسیلهی زنجیرهای پلیبوتادیان لاستیکی به هم گره میخورند. این امر، پلیمر را قادر میسازد که پس از کشیده شدن، بتواند شکل خود را حفظ کند.
SBS از طریق واکنشی به نام پلیمریزاسیون آنیونی زنده تولید میگردد.
SBS همچنین نوعی از مادهای ویژه به نام ترموپلاستیکالاستومر است. این مواد در دمای اتاق مانند لاستیکهای الاستومری رفتار میکنند، ولی پس از حرارت دادن، میتوان آنها را مثل پلاستیکها تحت فرآیند قرار داد. بیشتر انواع لاستیکها را به دلیل اتصالات عرضی، به سختی میتوان فرآیند نمود. اما SBS و سایر ترموپلاستیکالاستومرها بدون شبکهای شدن حالت لاستیکی دارند، و این امر موجب میشود تا بتوان آنها را به راحتی، به شکلهای مختلف فرآیند نمود.
02432464407-9+
پلیمرها پیشتر از آنچه که ما به کرهی خاکی قدم بگذاریم، وجود داشتهاند. در واقع سن پلیمرها به اندازه ی سن خود حیات می باشد، چرا که همه ی انواع حیات روی زمین بر پایه ی سه نوع پلیمر به نام های DNA و RNA و پروتئینها میباشند. اما این صفحه در مورد برخی از اولین پلیمرهای مصنوعی میباشد، یعنی پلیمرهایی که توسط بشر ساخته شدهاند، به خصوص مشتقات نوعی پلیمر طبیعی به نام سلولز.
البته اولین پلیمر مصنوعی، چرم بود، یک پلیمر طبیعی اصلاح شده، یک شکل شبکهای شدهی مصنوعی از پروتئینهای یافت شده در پوست حیوانات. دباغی کردن چرم هزاران سال پیش کشف شده است. اما این صفحه راجع به پلیمرهای مصنوعی است که کمی بعدتر آمدند. این پلیمرها مشتقات یک پلیمر طبیعی به نام سلولز هستند. این مواد، جایگاه ویژهای را در تاریخ پلیمر به خود اختصاص دادهاند، زیرا ابداع آنها به روشهای مختلف، سرآغاز یک انفجار در اختراع پلیمرهای مصنوعی بود که تا به امروز هم ادامه دارد.
مشتقات سلولز انواعی از سلولز هستند، پلیمری که در چوب، پنبه و کاغذ که اصلاح شیمیایی شده، یافت میشود. برای اولین بار دانشمندان در نیمهی دوم قرن نوزدهم شروع به ساخت این مواد کردند، یعنی خیلی قبل از اینکه حتی بدانیم که پلیمر، واقعاً چیست.
نیتراتسلولز
یکی از مشتقات اولیهی سلولز هنگامی به وجود آمد که یک دانشمند، سلولز را در شکل پنبه با اسیدنیتریک وارد واکنش کرد. نتیجه ، نیتراتسلولز بود.
نیتراتسلولز که پنبهی آتشین نیز نامیده میشود، تبدیل به یک ماده منفجره قوی شد. خیلی زود، این ماده به عنوان یک ماده منفجره جایگزین باروت رایج در مهمات برای تفنگها و توپخانهها گشت. این ماده آنقدر خوب کار کرد که در جنگ جهانی اول، قادر به کشتن ۱۰ میلیون نفر در ظرف تنها ۴ سال شد.
با یک نگاه بی طرفانه به نیتراتسلولز، این ماده برای اهدف صلحدوستانه هم به کار رفته است. در آن زمان، خطر انقراض فیلهای آفریقا به دلیل مصرف عاجشان در توپهای بیلیارد به وجود آمد. نیتراتسلولز یک ماده گرمانرم نیز میباشد و به سرعت برای ساخت توپها برای سالنهای بیلیارد جهان به کار برده شد. تنها مشکلی که هر از چند گاهی اتفاق میافتاد این بود که این توپها هنگام شکستن، منفجر میشدند.
همچنین نیتراتسلولز، برای ساخت اولین مواد کامپوزیتی حاوی پلیمر، یعنی شیشهی ایمنی، به کار رفت. این شیشه، به صورت یک ساندویچ بود که از ورقههای نیتراتسلولز بین دو لایه از شیشه، ساخته شده بود. وقتی شیشه میشکست نیتراتسلولز، آن را به هم پیوسته نگاه میداشت. این برای شیشهی جلوی اتومبیل واقعاً عالی بود. در حین تصادف، شیشه باز هم میشکست، اما تکههای شکستهی آن به جای پرتاب شدن به صورت مسافرین، چسبیده به نیتراتسلولز باقی میماندند.
استاتسلولز
اگر واکنش سلولز با نیتریکاسید، نیتراتسلولز بدهد، منطقی است که از واکنش سلولز با استیکاسید، استاتسلولز به دست میآوریم. این ماده به عنوان لیف به کار میرود. لیف استاتسلولز برای ساخت البسه به کار میرود. به عنوان یک گرمانرم، این ماده برای فیلم عکاسی نیز استفاده میشود. قبل از آن، نیتراتسلولز در همین کاربرد به کار میرفت، اما وجود همزمان نیتراتسلولز آتشگیر ولامپهای داغ نورافکن سینما در کنار هم، منجر به آتشسوزی بسیاری از سالنهای سینما شد. استاتسلولز موفق شد تا از سالنهای سینما در برابر آتشسوزی محافظت نموده، و فیلمهای قدیمی را برای زمان طولانیتری نگه دارد. امروزه فیلمهای پلیاستری جدید جایگزین فیلمهای سلولزی قدیمی شدهاند.
رایون
اجازه بدهید درهمین ابتدا یک چیز را روشن کنیم. نام «رایون» برای بسیاری از پلیمرها استفاده شده است، اما امروزه هنگامی که در مورد رایون صحبت میکنیم، معمولاً راجع به زانتاتسلولز سخن میگوییم. این ماده به عنوان لیف برای تهیهی لباسهای رایونی مثل پیراهنهای آستین کوتاه طرح دار استفاده میشود. در واقع رایون اصلی، همان نیتراتسلولز بود اما به دلیل آتشگیر بودن، خیلی زود توسط استاتسلولز و زانتاتسلولز در الیاف جایگزین شد.
حالا ممکن است بپرسید، با توجه به این که خود سلولز، الیاف شگفتانگیزی میسازد چرا هنگام تهیهی الیاف باید آن را اصلاح نمود؟ رشتههای سلولزی که الیاف سلولز را تشکیل میدهند، کرک و پرز دارند. البته این امر مشکلی ندارد. اما از طرف دیگر، ابریشم، رشتههای صاف و همواری دارد که سبب میشود پارچههای ابریشمی براق به نظر برسند. وقتی کشف کردند که الیاف نیتراتسلولز هم صاف هستند و میتوانند برای ساخت لباسهایی با درخشش ابریشم به کار برده شوند، مشتقات سلولز تبدیل به یک جایگزین ارزان برای ابریشم گرانقیمت شدند.
پروتئینها یکی از انواع مختلف پلیمرهای طبیعی میباشند، و از تنوع فوقالعادهای برخوردارند. هر کاری را که بگویید، پروتئینها آن را انجام میدهند. اما پروتئینها قادر به انجام چه کارهایی هستند؟ بهتر است بپرسید چه کاری را نمی توانند انجام دهند! آنها میتوانند کاتالیزور باشند. برخی پروتئینها، که آنزیم نامیده میشوند، موجب میشوند برخی واکنشهای شیمیایی در بدن شما تا یک میلیون برابر سریعتر از حالت بدون حضور آنها انجام گیرند. پروتئینی به نام هموگلوبین در خون شما وجود دارد که اکسیژن را از شُشها به سلولهای بدن منتقل میکنند. پروتئین دیگری به نام کلاژن ماده ای محکم و با دوام است که پوست و ناخنهای شما را میسازد و به اعضای داخلی بدن شما کمک میکند تا در سر جای خود باقی بمانند.
یک پروتئین، پلیآمیدی است که در طبیعت یافت میشود. پلی آمید، پلیمری است که حاوی گروه آمید در زنجیر اصلی خود میباشد.
گروه R که در بین گروه های آمیدی قرار دارد، هر چیزی می تواند باشد؛ ولی در پروتئین ها، R یک تک اتم کربن می باشد که دو گروه جانبی به آن متصل است. همواره یکی از گروه های جانبی، یک اتم هیدروژن است. گروه دیگر چیزهای زیادی می تواند باشد.
بیست نوع آمینو اسید مختلف وجود دارد.
نخ ابریشمی هم پروتئین است. نخ ابریشمی چنان مادهی خوبی است که دانشمندان سعی کردند، نخ ابریشمی مصنوعی تولید کنند. آنها تلاش کردند که پلیآمیدهای مصنوعی بسازند، و موفق به انجام این کار هم شدند. پلیآمیدهای مصنوعی، نایلون نامیده میشوند.
02432464407-9